شیوه رفتار با کودک یک تا دو سال

ویژگی کودکان یک تا دو سال

مهارت‌هایی مانند قدم زدن برای اولین بار، لبخند زدن و خداحافظی کردن با دست به عنوان نقاط عطف رشد کودک در این بازه سنی هستند. نقاط عطف چیزهایی هستند که بیشتر کودکان در سن خاصی می‌توانند انجام دهند. کودکان در بازی کردن، یادگیری، صحبت کردن، رفتار کردن و حرکت کردن (مانند راه رفتن یا پریدن) به نقاط عطف رشدی می‌رسند.

در سال دوم، نوزادان بیشتر از خود و محیط خود آگاه هستند. آرزو برای کشف اشیاء و افراد جدید نیز در حال افزایش است. در این مرحله، نوزادان استقلال بیشتری را نشان خواهند داد؛ شروع به نشان دادن رفتارهای مقاومتی خواهند کرد و رفتار دیگران، به ویژه بزرگسالان و کودکان بزرگتر را تقلید خواهند کرد. همچنین نوزادان باید قادر باشند نام افراد و اشیاء آشنا را تشخیص دهند، عبارات و جملات ساده بسازند و دستورالعمل‌ها و هدایت‌های ساده را انجام دهند.

کودک شما در حال حرکت و کشف دنیا است. او صحبت می‌کند و صداهای قابل تشخیصی تولید می‌کند. او عاشق صحبت کردن شماست، به همراه نگاه کردن به کتاب‌های تصویری و اشاره به اشیایی که می‌شناسد. کودک شما با بالابردن صدا در حال تلاش برای تقلید یا گفتن اولین کلمات است و با تکان دادن سر، "خیر" را می‌گوید. احتمالاً کودک شما به شما علاقه مند است و از غریبه ها  هراس دارد، اما روابط ویژه‌ای با شما و سایر اعضای خانواده خود برقرار می‌کند.
 

شیوه ی رفتار با کودک در این سن

شیوه رفتار با کودکان یک تا دو ساله بسیار مهم است و باید به آن توجه ویژه‌ای شود. در ادامه به برخی اصول و راهکارهای رفتاری با کودکان یک تا دو ساله اشاره می‌شود:

1. آرامش و امنیت:

کودکان در این دوره از رشد خود نیازمند حس امنیت و آرامش هستند. بنابراین، باید به کودکان احساس امنیت بدهید و در معرض ترس و نگرانی او را قرار ندهید.
 

2. تحسین و تشویق:

کودکان در این دوره از رشد خود به تحسین و تشویق نیاز دارند. بنابراین، باید هرگونه پیشرفت و تلاش کودک را تحسین کرده و او را تشویق به یادگیری و کشف جهان کنید.
 

3. تعامل با کودک:

برقراری تعامل با کودکان یک تا دو ساله بسیار مهم است. باید با کودکان صحبت کرده، با آن‌ها بازی کرده و به آن‌ها توجه کنید.
 

4. مراقبت:

کودکان در این دوره از رشد خود به مراقبت نیاز دارند. بنابراین، باید به کودکان مراقبت کافی از آن‌ها را ارائه کرده و به آن‌ها عناوین مثل "عزیزم" و "گلم" بگویید.
 

5. محدودیت‌های مناسب:

کودکان در این دوره از رشد خود نیازمند محدودیت‌های مناسب هستند. بنابراین، باید به کودکان محدودیت‌های مناسبی در قالب قوانین خانوادگی وضع کرده و آن‌ها را به آن پایبند کنید.
 

6. تغذیه سالم:

تغذیه سالم برای کودکان یک تا دو ساله بسیار مهم است. باید به کودکان تغذیه سالم و مناسب ارائه کرده و از مصرف غذاهای ناسالم و شیرینی‌های بیش از حد خودداری کنید.
 

7. فعالیت‌های آموزشی:

برای توسعه هوشیاری و مهارت‌های کودکان یک تا دو ساله، باید فعالیت‌های آموزشی مناسبی برای آن‌ها ارائه کرد. به عنوان مثال، بازی با پازل، بازی با اشیاء و بازی‌های حرکتی. 
 

8. ارائه خودکارآمدی:

باید به کودکان احساس خودکارآمدی داد و آن‌ها را به چالش کشید و به آن‌ها فرصت داد تا موفقیت‌های خود را تجربه کنند.  

چگونه به یادگیری کودک در این دوران کمک کنیم؟

کودکان نوپا دوست دارند در انجام کارهای خانه از شما کپی کنند. اسباب‌بازی‌های مناسب سن را که این کار را تشویق می‌کنند، تهیه کنید، مانند جاروبرقی اسباب‌بازی برای استفاده در حین تمیز کردن یا قابلمه‌ها، تابه‌ها و قاشق‌ها برای بازی در حین آشپزی. اسباب بازی های دیگری که کودکان نوپا از آنها لذت می برند عبارتند از:

توپ های رنگی روشن
مداد رنگی یا نشانگرهای چربی
مجسمه ها و عروسک های حیوانات
پازل های ساده
 

برخی از اتفاقات رشدی که در این دوره شاهد آن هستیم

رشد فیزیکی

راه می رود، بالا می رود و می دود.
پله ها را می خزد.
هر بار دو یا سه صفحه کتاب را ورق می زند.
سعی می کند از قاشق/چنگال استفاده کند.
با سقوط های مکرر به تنهایی شروع به راه رفتن می کند.
 

رشد اجتماعی

هنگام بازی شروع به همکاری با دیگران می کند.
ممکن است در کنار سایر کودکان نوپا بازی کند، اما بدون اینکه ظاهراً تعامل داشته باشند (بازی موازی).
کنجکاو و پرانرژی است، اما برای اطمینان به حضور بزرگسالان بستگی دارد.
 

رشد عاطفی

ممکن است هنگام جدا شدن از افراد مهم زندگی خود اضطراب نشان دهد.
وقتی ناراحت یا ترسیده است به دنبال آرامش است.
در صورت خستگی یا ناامیدی ممکن است به راحتی ناراحت شوند.
در مورد نگرش به غریبه ها از والدین یا مراقب اولیه راهنمایی می گیرد.
 

رشد شناختی

هنگام نامگذاری به اشیاء اشاره می کند.
برخی از اعضای بدن را می شناسد و در بازی به اعضای بدن اشاره می کند.
خود را در عکس یا آینه می شناسد.
اسباب بازی های پنهان را جستجو می کند.
فعالیت های خانگی را تقلید می کند، به عنوان مثال. حمام کردن کودک، جارو کردن زمین.
 

ایمنی کودک در این دورام مهم است

از آنجایی که کودک شما بیشتر در حال حرکت است، با خطرات بیشتری نیز مواجه خواهد شد. موقعیت های خطرناک می توانند به سرعت اتفاق بیفتند، بنابراین مراقب کودک خود باشید. در اینجا چند نکته برای کمک به ایمن نگه داشتن کودک نوپا در حال رشد آورده شده است:

کودک نوپای خود را در نزدیکی یا اطراف آب (مثلاً وان، استخر، برکه، دریاچه، گرداب یا اقیانوس) بدون اینکه کسی او را تماشا کند، رها نکنید.
پله ها را با یک دروازه یا حصار کوچک مسدود کنید. درها را به مکان های خطرناک مانند 
زیرزمین قفل کنید.

با قرار دادن درپوش های دوشاخه روی همه پریزهای برق استفاده نشده، مطمئن شوید که خانه شما برای کودکان نوپا مقاوم است.
وسایل آشپزخانه، اتوها و بخاری ها را دور از دسترس کودک خود قرار دهید. دسته های قابلمه را به سمت پشت اجاق گاز بچرخانید.
کودک نوپا خود را در هیچ وسیله نقلیه ای (یعنی ماشین، کامیون یا غیره) حتی برای چند لحظه تنها نگذارید.
 

فعالیت هایی که میتوان در این دوران انجام داد

فعالیت کودکان در دورهٔ یک تا دو سالگی به شدت تحت تأثیر عوامل رشدی قرار می‌گیرد. در این دوره، کودکان در طول افزایش قد و وزن، چگونگی حرکت و کنترل بدن خود را تجربه می‌کنند و شروع به کشف جهان می‌کنند. در ادامه، تعدادی فعالیت که برای کودکان یک تا دو سالگی مناسب هستند را ذکر خواهم کرد:

1. بازی با اسباب‌بازی‌های ساده:

در این دوره، کودکان عاشق بازی با اسباب‌بازی‌های ساده هستند. بازی با توپ‌های سبک، اسباب‌بازی‌های رنگارنگ و اسباب‌بازی‌های بدون قابلیت خطری می‌تواند برای آنها جذاب و سرگرم کننده باشد.
 

2. کوتاه کردن و نصب کردن:

این فعالیت، به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های شکل‌دهی و حرکت دست را بیاموزند. آنها می‌توانند با استفاده از اتاقک‌های ساختمانی ساده و قطعات پازل، شکل‌های مختلف را بسازند و تجربه کنند.
 

3. کشف وزنه و تجربه اندازه‌ها:

کودکان در این دوره از بلند کردن اجسام سبک مثل گلدان‌های بزرگ علاقه‌مند می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند با قرار دادن اشیاء درون یک سبد، حس وزن و تعادل را تجربه کنند.
 

4. خراشیدن و رنگ آمیزی:

فعالیت‌های هنری و خلاقانه می‌تواند برای کودکان این دوره جذاب باشد. آنها می‌توانند با استفاده از آبرنگ‌ها و خطکش‌ها، خلاقیت خود را بیان کرده و اشکال و طرح‌های مختلف را متحمل شوند.
 

5. رفت و آمد در محیطی ایمن:

کودکان این دوره فعالیت جسمانی زیادی نیاز دارند. مهیا کردن محیط‌های امن برای آنها، که بتوانند در آن جهت رفت‌وآمد آزاد داشته باشند، بسیار مهم است.
 

6. خواندن کتاب‌های تصویری ساده:

خواندن کتاب‌های تصویری ساده می‌تواند علاوه بر سرگرمی کودک، دایره لغات او را بهبود ببخشد. از کتاب‌هایی با تصاویر رنگارنگ و ساده که به دنیای طبیعت، حیوانات و وسایل دیگر مرتبط هستند استفاده کنید.

توجه داشته باشید که هر کودک منحصربه‌فرد است و ممکن است علایق و ترجیحاتش با دیگران متفاوت باشد. بنابراین، بهتر است به نیازها و علاقه‌های خاص کودک خود توجه کنید و فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که برایش مسلماً جذاب و مفید باشند.  

نکاتی برای والدین

موارد زیر برخی از کارهایی است که شما به‌عنوان والدین می‌توانید برای کمک به کودک در این دوران انجام دهید:
روزانه برای کودک نوپای خود داستان بخوانید.
از او بخواهید اشیایی برای شما پیدا کند یا اعضای بدن و اشیاء را نام ببرد.
با کودک نوپا خود بازی های تطبیقی مانند مرتب سازی شکل و پازل های ساده انجام دهید.
او را تشویق کنید تا چیزهای جدید را کشف و امتحان کند.
با صحبت کردن با او و اضافه کردن کلماتی که شروع می کند به رشد زبان کودک خود کمک کنید.
با اجازه دادن به فرزندتان در لباس پوشیدن و تغذیه خودش، باعث رشد استقلال در کودکتان شوید.
 

کلام آخر

در کل، کودکان یک تا دو ساله دارای ویژگی‌های فردی و رفتاری خاصی هستند که نشان می‌دهد در حال رشد و تکامل هستند. این کودکان به تحرک فراوان، نوزادی، بیان زبان، خودمختاری، برقراری ارتباط، خودکنترلی و خودآموزی علاقه دارند. برای پرورش این کودکان، نیاز به توجه و مراقبت والدین و مربیان داریم تا این کودکان به درستی در حال رشد و تکامل خود باشند.
 

منابع

https://www.cdc.gov/ncbddd/childdevelopment/positiveparenting/toddlers.html
https://kidshealth.org/en/parents/learn12yr.html
https://www.healthywa.wa.gov.au/Articles/A_E/Child-development-1-2-years
https://www.startingblocks.gov.au/your-childs-development/1-to-2-years